D-GLUKOZA I SRODNI MONOSAHARIDI KAO SIROVINE

ZA ALKIL POLIGLIKOZIDE

Pored D-glukoze, neki srodni šećeri mogu biti zanimljivi početni materijali za sintezu alkil glikozida ili alkil poliglikozida. Posebno treba spomenuti saharide D-manozu, D-galaktozu, D-ribozu, D-arabinozu, L-arabinozu, D-ksilozu, D-fruktozu i L-sorbozu, koji se najčešće javljaju u prirodi ili se mogu proizvoditi u industrijskim razmjerima. Dostupni su po relativno niskim cijenama i stoga su lako dostupni kao sirovine za sintezu surfaktanata alkil glikozida, i to alkil D-manozida, alkil D-galaktozida, alkil D-ribozida, alkil D-arabinozida, alkil L-arabinozida, alkil ksilozida, alkil D-fruktozida i alkil L-sorbozida.

D-glukoza, također poznata kao glukoza, najpoznatiji je šećer i najčešća organska sirovina. Proizvodi se u industrijskim razmjerima hidrolizom škroba. Jedinica D-glukoze glavna je komponenta biljnog polisaharida celuloze i škroba te kućne saharoze. Stoga je D-glukoza daleko najvažnija obnovljiva sirovina za sintezu surfaktanata u industrijskim razmjerima.

Heksoze osim D-glukoze, kao što su D-manoza i D-galaktoza, mogu se izolovati iz hidrolizovanih biljnih materijala. Jedinice D-manoze se javljaju u biljnim polisaharidima, takozvanim mananima iz orašastih plodova, guar brašna i sjemenki rogača. Jedinice D-galaktoze su glavni sastojak mliječnog šećera laktoze, a često se nalaze i u gumi arabici i pektinima. Neke pentoze su također lako dostupne. Posebno poznata D-ksiloza se dobija hidrolizom polisaharida ksilana, koji se može dobiti u velikim količinama iz drveta, slame ili ljuski. D-arabinoza i L-arabinoza se široko nalaze kao sastojci biljnih guma. D-Riboza je vezana kao saharidna jedinica u ribonukleinskim kiselinama. Od keto[1]heksoze, D-fruktoza, sastojak saharoze šećera iz trske ili repe, najpoznatiji je i najpristupačniji saharid. D-fruktoza se proizvodi kao zaslađivač u velikim količinama za prehrambenu industriju. L-sorboza je dostupna u industrijskoj mjeri kao međuproizvod tokom industrijske sinteze askorbinske kiseline (vitamina C).